Ciekawostki
Co to jest grading?
Grading to profesjonalna ocena stanu zachowania przedmiotów kolekcjonerskich, takich jak monety, banknoty, karty, znaczki czy komiksy. Odbywa się według ustalonych, międzynarodowych standardów i ma ogromne znaczenie w wycenie, obrocie i zabezpieczeniu wartości danego egzemplarza.
1. Czym jest grading?
-
Ocena jakości i autentyczności przedmiotu kolekcjonerskiego.
-
Proces przeprowadzany przez wyspecjalizowane firmy gradingowe.
-
Składa się z analizy wizualnej, technicznej i historycznej.
-
Kończy się wystawieniem certyfikatu i zamknięciem obiektu w kapsule (slabie).
2. Jakie przedmioty poddaje się gradingowi?
-
Monety (złote, srebrne, obiegowe, kolekcjonerskie)
-
Banknoty (nowe i stare, polskie i zagraniczne)
-
Karty kolekcjonerskie (np. Pokémon, Magic, sportowe)
-
Znaczki pocztowe
-
Komiksy i mangi
-
Gry wideo (zwłaszcza fabrycznie zapakowane)
-
Płyty winylowe i pamiątki popkulturowe
3. Dlaczego grading jest ważny?
-
Określa wartość rynkową obiektu.
-
Zabezpiecza przed fałszerstwem i uszkodzeniem.
-
Ułatwia sprzedaż i zakup na rynku międzynarodowym.
-
Potwierdza autentyczność – zwłaszcza przy drogich przedmiotach.
-
Podnosi zaufanie wśród kolekcjonerów i inwestorów.
-
Może znacząco zwiększyć wartość danego egzemplarza.
4. Kto wykonuje grading?
Najważniejsze firmy gradingowe na świecie:
-
PCGS – Professional Coin Grading Service (monety)
-
NGC – Numismatic Guaranty Corporation (monety)
-
PMG – Paper Money Guaranty (banknoty)
-
PSA – Professional Sports Authenticator (karty)
-
BGS – Beckett Grading Services (karty)
-
CGC – Certified Guaranty Company (komiksy)
5. Jak wygląda proces gradingu?
-
Zgłoszenie – przez formularz online lub dealera.
-
Wysyłka – bezpieczne zapakowanie przedmiotu i dostarczenie do firmy gradingowej.
-
Ocena – analiza techniczna i wizualna przez ekspertów.
-
Przydzielenie oceny – według skali stosowanej przez firmę.
-
Zapieczętowanie – obiekt trafia do plastikowego opakowania (slabu).
-
Certyfikat – dołączany lub nadrukowany na opakowaniu.
-
Zwrot do właściciela – przesyłka zwrotna z ocenionym przedmiotem.
6. Grading monet – jak to działa?
-
Stosowana jest skala Sheldona od 1 do 70 punktów:
-
70 – perfekcyjna, mennicza moneta bez żadnych wad
-
60–69 – monety w stanie menniczym z niewielkimi śladami produkcji
-
50–59 – bardzo dobry stan, ale z lekkim zużyciem
-
40–49 – wyraźne ślady obiegu, ale szczegóły widoczne
-
1–39 – zniszczone lub trudno rozpoznawalne egzemplarze
-
-
Wpływające czynniki:
-
Stan powierzchni
-
Zarysowania
-
Ślady czyszczenia
-
Wyrazistość detali
-
Patyna i połysk
-
7. Grading banknotów – na co zwracają uwagę?
-
Używana jest skala od 1 do 70 (lub opisowa):
-
70 – Perfect UNC (bez najmniejszych wad)
-
65–69 – UNC, wysoka jakość papieru i detalu
-
60–64 – lekkie fałdy, ale nadal nieobiegowe
-
40–59 – stan bardzo dobry, lekkie oznaki użycia
-
20–39 – zużycie, zagięcia, fałdy, lekkie zabrudzenia
-
1–19 – mocno zniszczone banknoty
-
-
Analizowane elementy:
-
Papier – jego czystość i kolor
-
Nadruk – wyrazistość i brak rozmazań
-
Zagniecenia, zgięcia, ślady po spinaczach
-
Zabrudzenia, odciski palców, plamy
-
Oryginalność zabezpieczeń (znak wodny, nitka)
-
8. Co to jest slab?
-
Przezroczysta, plastikowa kapsuła, w którą zamykany jest oceniony przedmiot.
-
Chroni monetę lub banknot przed uszkodzeniami, kurzem, wilgocią i światłem.
-
Zawiera etykietę z informacjami:
-
Ocena w skali gradingowej
-
Numer certyfikatu
-
Opis przedmiotu
-
Czasem kod QR do weryfikacji online
-
9. Czy grading zwiększa wartość?
-
Tak – znacząco.
-
Ten sam banknot lub moneta może być wart:
-
50 zł bez gradingu
-
500 zł po gradingu na poziomie 66 EPQ
-
2000 zł jeśli oceniony jako 70 EPQ
-
-
Wzrost wartości zależy od:
-
Rzadkości przedmiotu
-
Jego stanu (im wyżej, tym drożej)
-
Zaufania do firmy gradingowej
-
Potwierdzenia autentyczności
-
10. Dla kogo przeznaczony jest grading?
-
Kolekcjonerzy – chcą zachować wartość i jakość obiektu
-
Inwestorzy – traktują przedmioty jako długoterminowe aktywa
-
Sprzedawcy – podnoszą wartość na rynku wtórnym
-
Kupujący – zyskują pewność autentyczności
-
Muzea i instytucje – zabezpieczają eksponaty
11. Jakie są koszty gradingu?
-
Zależne od:
-
Firmy gradingowej
-
Wartości przedmiotu
-
Rodzaju usługi (standard, express, economy)
-
-
Przykładowe widełki:
-
Monety: 30–150 USD
-
Banknoty: 25–100 USD
-
Karty kolekcjonerskie: 20–60 USD
-
Komiksy: 40–150 USD
-
-
Dodatkowe opłaty:
-
Koszty przesyłki
-
Ubezpieczenie
-
Podatki i cło (jeśli wysyłka za granicę)
-
12. Jak przygotować monetę/banknot do gradingu?
-
Umyj ręce lub używaj rękawiczek
-
Nie czyść monet! (obniża ocenę)
-
Używaj dedykowanych holderów lub kapsuł
-
Unikaj zginania banknotów
-
Zabezpiecz przedmiot na czas transportu
-
Dołącz dokumentację, jeśli posiadasz (np. certyfikaty NBP)
13. Gdzie zrobić grading w Polsce i Europie?
-
Większość firm gradingowych działa w USA, ale:
-
Są europejscy pośrednicy (Niemcy, Czechy, Holandia)
-
W Polsce funkcjonują dealerzy współpracujący z PMG i PCGS
-
Firmy, które wysyłają paczki zbiorcze (obniżone koszty wysyłki)
-
-
Lista wybranych firm i pośredników dostępna jest na stronach for numizmatycznych.
14. Czy warto zrobić grading każdego przedmiotu?
Warto jeśli:
-
Przedmiot ma wysoką wartość kolekcjonerską
-
Jest w idealnym lub bardzo dobrym stanie
-
Planujesz sprzedaż na aukcji
-
Ma nietypowy numer, cechę lub historię
Nie warto jeśli:
-
Przedmiot jest zużyty, zniszczony, powszechny
-
Koszt gradingu przewyższa wartość rynkową
-
Nie planujesz go sprzedawać ani inwestować
15. Podsumowanie – najważniejsze informacje o gradingu
-
Grading to profesjonalna ocena stanu i autentyczności.
-
Wykonywany przez renomowane firmy – PMG, PCGS, NGC, PSA itd.
-
Używana jest precyzyjna skala punktowa (najczęściej 1–70).
-
Oceniony przedmiot trafia do kapsuły ochronnej (slabu) z etykietą.
-
Grading zwiększa wartość, chroni przed fałszerstwami i ułatwia obrót.
-
To narzędzie dla kolekcjonerów, inwestorów, sprzedawców i muzeów.
-
Koszty gradingu są zróżnicowane, ale często opłacalne.
-
Przed wysyłką warto przygotować przedmiot zgodnie z zaleceniami.
-
Grading to światowy standard w kolekcjonerstwie i numizmatyce.